Baletni prvak, pedagog i koreograf Žarko Prebil, rođen je u Splitu, školovao se u Zagrebu u klasi Milorada Mileta Jovanovića, a usavršavao se u baletnom studiju pri HNK Zagreb kod Ane Roje. Stalni angažman dobio je u HNK u Zagreba u svojoj sedamnaestoj godini, a debitirao je 1951. kao Mirko u Đavlu na selu i Ciganin Licitarskom srcu. Četiri godine kasnije postaje solist Baleta Narodnog pozorišta u Beogradu gdje ostvaruje niz zapaženih solističkih i glavnih uloga. Visok, veoma lijepo građen, plavokos, izražajnih plavih očiju, skladne klasične plesačke tehnike, Žarko Prebil je u beogradskom baletnom ansamblu ostavio snažan umjetnički trag. Bio je glumački veoma uvjerljiv, a plesački besprijekoran kao Besmrtni Kaščej u Žar ptici (1960), otmjen i romantičan princ Albert u Giselle, lakonog u skokovima i okretima u zraku kao Ben u Labuđem jezeru (1960). U Bizetovoj Simfoniji (196l) istakao se u stavcima brza tempa efektnim skokovima, a u Dvoboju Tancredija i Clorinde (1962) potvrdio je svoje raznovrsne interpretacijske mogućnosti. U Coppeliji (1963) bio je poletni Franc, a u Pepeljugi iste godine pokazao je zavidnu eleganciju pokreta i spretnost pri izvođenju tehnički težih plesačkih figura...
U Beogradu je najviše plesao u koreografijama Dimitrija Parlića i Vere Kostić. Od 1956. do 1965. ostvario je, pored već spomenutih, zapažene uloge kao prvi plesač u Silfidama, Romeu i Juliji, Čudesnom mandarinu, Vibracijama, Triptihonu, Čovjeku pred ogledalom. Bio je dragocjen partner istaknutim primabalerinama u Beogradu i Zagrebu – Duški Sifnios, Jovanki Bjegojević, Katarini Obradović, Miri Sanjinoj, Višnji Đorđević… Ni jednu od njih nije posebno izdvajao, ali ih je veoma cijenio i poštivao njihove umjetničke kvalitete. Sa Duškom Sifnios činio je prvi jugoslovenski plesački par koji je 1966. godine gostovao na sceni Boljšoj teatra u Moskvi, a svoju relativno kratku, ali bogatu plesačku karijeru završio je 1968. gostujući sa Jovankom Bjegojević u Kirov teatru u tadašnjem Lenjingradu, Kijevu i Taškentu.
Sa beogradskim Baletom Prebil je nastupao u mnogim svjetskim kulturnim centrima i umjetničkim festivalima doprinoseći svojim kreacijama uspjehu tog ansambla u razdoblju koji danas nazivamo zlatnim. Samostalno je gostovao u Moskvi, Bakuu, Tbilisiju, Lenjingradu, Kijevu, Taškentu, Harkovu, Odesi i Oslu, a sa ansamblom sarajevskog Baleta u Italiji i Bugarskoj. Kraće vrijeme je bio član trupe Ballet de Paris Milorada Miškovića.
Stipendija Sekretarijata za kulturu Beograda, koja mu je dodijeljena kao perspektivnom baletnom umjetniku za usavršavanje u moskovskom Boljšoj teatru 1965/66. godine usmjerila je njegovu dalju karijeru. Prestao je aktivno plesati i od 1967. do 1972. godine posvetio se studiju na Državnom kazališnom institutu u Moskvi (poznatom Gitisu) gdje je diplomirao na odsjeku za pedagogiju i koreografiju. Posebnom odukom dodijeljeno mu je znanstveno zvanje magistra umjetnosti.
Žarko Prebil počeo je koreografirati 1968. godine postavljajući i prenoseći djela klasičnog baletnog repertoara. Njegove cijenjene koreografije su: Giselle u Rimu i Napulju, Silfide u Napulju, Pepeljuga i Orašar u Rimu, Labuđe jezero u Amsterdamu, Don Quijote u Napulju i Rimu (s više obnova). U Buenos Airesu je Don Quijotea i Orašara obnavljao sedamnaest puta. U Beogradu je postavio dosljedno svom obrazovanju i poštovanju klasičnog nasljeđa samo Orašara (1977) i Silfide (1978) što svjedoči o tome da njegovo znanje i koreografsko umijeće nije bilo dovoljno iskorišteno. Prebil je od 1986. do 1988. godine je bio direktor Baleta i Baletne škole u Napulju i San Carlu, a od 1978. je stalni pedagog na Talijanskoj akademiji za ples u Rimu u zvanju docenta. Više od sedamsto njegovih studenata zauzelo je istaknuta mjesta u baletnim ansamblima širom svijeta.
Nisu izostala ni priznanja i nagrade. Na Festivalu u Ljubljani 1960. godine dobio je nagradu kao najbolji solist u klasičnim baletima. U Rimu mu je 2003. godine predsjednik Republike Italije Carlo Azeglio Ciampi dodijelio titulu Cavalierea Republike Italije za njegov pedagoški i koreografski rad. Nagrađen je Zlatnom medaljom za zasluge u kulturi i školstvu talijanskog Ministarstva visokog obrazovanja; Premio delle muze dobio je za zasluge u njegovanju klasičnog baleta, a nosilac je i godišnje nagrade za pedagoški rad u klasičnom baletnom repertoaru. Udruženje baletskih umetnika Srbije dodijelilo mu je Nagradu za životno djelo krajem 2010. godine. U studenom 2010. Prebil je u novotvorenom Studiju pri beogradskom Baletu počeo predavanja na tečaju metodike klasičnog baleta namijenjenom budućim pedagozima.
S mišljenjem Žarka Prebila da je klasična balet trajno nasljeđe koje će uvijek imati nezamjenjivo mjesto u umjetničkom plesu, složit će se svi poznavatelji i ljubitelji baleta. A njegov uspjeh u njegovanju klasičnih tradicija u velikoj mjeri proizlazi iz njegove ljubavi prema klasičnim, emocionalnim predstavama. Jer Prebil, kako i sam često naglašava, želi da u teatru učestvuje i njegova duša, dakle ne samo razum, nego i osjećaji.
© Milica Zajcev, KULISA.eu, 21. veljače 2011.
